Γιάννης Βαρβάκης: Τρία λεπτά τηλεόρασης αρκούν

Έχω κόψει την τηλεόραση εδώ και χρόνια, και δεν μου λείπει καθόλου. Την ανοίγω πότε-πότε μόνον όταν θέλω να δω αθλητικά. Έτσι σήμερα την άναψα λίγο πριν τις 11 για να δω τον τερματισμό του Μαραθώνιου της Αθήνας. Και κατάλαβα γιατί δεν την ανοίγω συχνότερα, ή για περισότερη ώρα...

Είδα τον πρώτο δρομέα, τον κενυάτη Φέλιξ Κιπτσιρτσίρ Κάντι, να τρέχει στη Βασιλίσσης Σοφίας. Τον είχανε ζώσει ποδήλατα, μοτοσακό, αυτοκίνητα, βανάκια, σε σημείο σχεδόν παρενόχλησης, μόνο ένα τρίκυκλο έλειπε για να θυμίζει ότι ο σημερινός μαραθώνιος ήταν αφιερωμένος στη μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη.

Ο Κιπτσιρτσίρ έστριψε την Ηρώδου Αττικού και άρχισε να κατηφορίζει προς το Παναθηναϊκό Στάδιο και τον τερματισμό. Άκουσα τους αθλητικολόγους της κρατικής τηλεόρασης να λένε διάφορα βαρετά στερότυπα και κοινοτοπίες, κι όταν μίλησαν για την "τελευταία ικμάδα δυνάμεων" που έδινε ο Κενυάτης, βλαστήμησα ευγενικά κι έκλεισα την ήχο.

Κάτι έχουμε κάνει λάθος, και ο δημόσιος λόγος μας είναι ακόμα βαλτωμένος περίπου στα 1936. Οι εκφράσεις και το συλλογιστικό δεν έχουν εξελιχτεί ιδιαίτερα από το μεσοπόλεμο κι εντεύθεν, παρά μόνο για να μπορέσουν να ενσωματώσουν διάφορες αγγλικούρες που μας κάνουν να φαινόμαστε πιο εκσυγχρονιστές. Αυτή είναι άλλωστε η σημαντικότερη κληρονομιά του ΠαΣοΚ, ένας αφηρημένος δημόσιος λόγος που έγινε καθεστωτικός, χαϊδεύει τ' αυτιά με λέξεις-κλειδιά και συσκοτίζει αντί να διαφωτίζει, και πίσω από αυτό το λόγο γίνονται ένας σωρός τέρατα. (Για όποιον αμφιβάλλει, ας ανατρέξει σε οποιαδήποτε δήλωση του Τσοχατζόπουλου ως υπουργού.)

Ο Κιπτσιρτσίρ μπήκε στο Στάδιο, τερμάτισε, και η κάμερα μας τον έδειξε εξουθενωμένο για λίγο. Πολύ λίγο. Για λίγο, γιατί ο σκηνοθέτης πήγε αμέσως στην κερκίδα των επισήμων για να δούμε ποιοι ήταν εκεί την ιστορική αυτή στιγμή. Φαντάζομαι ότι αυτό ακριβώς ήταν που έκαιγε τους τηλεθεατές διεθνώς: καλός ο Κιπτσιρτσίρ, αλλά ήταν o υφυπουργός Ανδριανός παρών; Ήταν η υπουργοπούλα Όλγα εκεί; Είχε ανοίξει το μπούστο της σε δημόσια διαβούλευση; (Όχι.) Θα ήταν μάλλον ο Αθηναίος δήμαρχος Καμίνης, αλλά θα ήταν παρούσα η δημαρχάρα Μαραθώνος που ακούει στο όνομα Ηλίας Ψινάκης;

Όλοι εκεί ήσαντε. Η κάμερα μπορούσε να επιστρέψει στον ταμ-ταμ-ταμ.

Εν τω μεταξύ, κάποιος από τους παρατρεχάμενους κριτές-ανιματέρ-τσάτσους κατηύθυνε τον Κιπτσιρτσίρ στην κάμερα, και του υπέδιξε πώς να πανηγυρίσει (κάνε πώς βάζει κραγιόν η Βουγιουκλάκη). Ο Κενυάτης που είχε μόλις τρέξει Μαραθώνιο, και είχε κερδίσει με ρεκόρ αγώνα, στήθηκε, πανηγύρισε κατά τας υποδείξεις, και η κάμερα έμεινε για λίγο σε αυτόν, τον νικητή του Άθενς Μάραθον (Δι Αυθέντικ).

Τα λίγα δευτερόλεπτα που η κάμερα έδειξε το πρόσωπό του, ήταν ό,τι καλύτερο έχω δει φέτος. Είδα τα συναισθήματά του και την εξέλιξη τους, μπόρεσα (ή έτσι νόμισα) να διακρίνω λίγο τον άνθρωπο. Ύστερα η κάμερα έφυγε ξανά (το θέαμα είχε γίνει αφόρητο: “Humankind cannot bear very much reality”, είχε γράψει ο T.S. Eliot). Και πού πήγε; Σωστά μαντέψατε ― στο μεγάλο ριάλιτι σόου που λέγεται επίσημοι κι επώνυμοι! Μόνο που αυτή τη φορά είχε προτεθεί και άλλος παίκτης!

Ναιαναιναι, δίπλα στο παραμορφωμένο από τις αλλεπάλληλες πλαστικές, έφτασε τρέχοντας (κάποιος την είχε ειδοποιήσει ότι έλειπε από το πλάνο) η αγαπημένη περιφερειάρχις πάσης Αττικής Ρένα Δούρου, που έκανε ένα φρενάρισμα αντάξιο του Wile E. Coyote τινάζοντας ταυτόχρονα την ξανθιά χαίτη της για να στρώσει. Επαγγελματίας πολιτικός, να μου το θυμηθείτε: μπορεί μια μέρα να εξελιχτεί σε Αβραμόπουλο της Αριστεράς. Μπορεί ένα πρωί να ξυπνήσει ο Αλέξης και να διαπιστώσει ότι το κόμμα ξενοκοιμήθηκε, και να το ψάχνει στο σπίτι της Ρένας...

Για Κενυάτες να μιλούμε τώρα!